Sybiracy

„Jeśli zapomnę o nich, Ty, Boże na niebie, Zapomnij o mnie„ Na wstępie wypada wyjaśnić podstawowe pojęcia, a mianowicie: „Syberia” i „Sybirak”. Pierwsze jest terminem geograficznym przedstawiającym część terytorium dawnego ZSRR, obejmujące nizinę Zachodniosyberyjską i Północnosyberyjską, Wyżynę Środkowosyberyjską, a także góry: Ałtaj, Czerskiego, Kołymskie, Sajany i inne. Sybirak natomiast jest określeniem specyficznym dla języka polskiego, oznacza nie tyle mieszkańca Syberii, co osobę przymusowo, wbrew własnej woli, z powodów politycznych zesłaną na daleką Syberię. Trzeba także wspomnieć, że Sybiracy pojęcie „Syberia” utożsamiają nie tylko z geograficzną Syberią, ale również z Uralem, Kazachstanem oraz północną częścią europejskiej Rosji. Pojęcie to, ludziom którzy powrócili z zesłania na zawsze kojarzyć się będzie ze zniewoleniem i cierpieniem.

„Przymusowe przesiedlenia masowe lub indywidualne, jak również deportacje osób podlegających ochronie z terytorium okupowanego na terytorium Mocarstwa okupacyjnego lub na terytorium jakiegokolwiek innego Państwa okupowanego lub nieokupowanego są wzbronione, bez względu na powody”

– IV Konwencja Genewska o Ochronie Osób Cywilnych podczas Wojny, Art. 49, 1 VIII 1949

Zapraszam do poszczególnych działów na stronie:

– Filmy o Sybirakach
– Pieśni o Zesłańcach Sybiru
– Geneza Wywózek na Syberię
– Sytuacja Polaków na ziemiach zajętych przez ZSRR
– Deportacje Polaków na Syberię w latach 1939 – 1941
– Przebieg Deportacji na Sybir
– Zbrodnia Katyńska
– Powroty z zesłania na Syberii w latach 1944 – 1947
– Powojenne Przemieszczenia ludności w statystyce
– Przesiedlenia ludności polskiej z pozostałych terenów ZSRR, 1944 – 1947
– Repatriacja przejściowa w latach 1948 – 1954
– Osadnictwo na terenach Ziem Odzyskanych
– Powroty ludności polskiej z ZSRR w latach 1955 – 1959
– Repatriacja Polaków po 1989 roku
– Moralne i psychiczne następstwa deportacji na Syberię

Rezultatem porozumień między ZSRR a III Rzeszą w 1939 roku, jak opisałem na powyższych stronach, był podział terytorium kraju polskiego pomiędzy te dwa państwa. W latach 1939 – 1941 na ziemiach przyłączonych do Imperium Sowieckiego zachodziły intensywne przemiany społeczne. Władza wykorzystywała terror, za pomocą którego starano się zlikwidować chęć oporu mieszkańców i zdławić ich dążenia do niepodległości. Poddawano ich nieustannej sowietyzacji, a tych którzy stawiali jakikolwiek opór spotykały kary. Jedną z jej rodzajów była deportacja w głąb ZSRR i zaludnianie bezkresnych stepów Kazachstanu, wybrzeża Morza Arktycznego, wielkich przestrzeni Jakutów, Czukczów i Nieńców. Poprzedziły je dwa porozumienia zawarte między rządami ZSRR i III Rzeszy: umowa o nieagresji (tzw. pakt Ribbentrop – Mołotow) z 23 sierpnia 1939 roku oraz traktat o granicy i przyjaźni z 28 września 1939 roku. Dwie zasadnicze fale deportacji miały miejsce w latach 1939 – 1941 oraz w latach 1944 – 1947, bardziej szczegółowo o nich na stronach:

Liczba ofiar Zsyłek na Syberię w czasach II wojny światowej

Co do łącznej liczby deportowanych w tamtych latach są różne tezy, wg J.T. Grossa (Paryż 1979) deportowano w głąb ZSRR od 1.200.000 do 1.500.000 obywateli polskich, 300.000 spośród nich zmarło do 1943 roku, wg W. Kani (Rzym 1945) deportowano 1.600.000 Polaków, natomiast S. Mora i P. Zwierniak (Rzym 1945 r.) przytaczają liczbę 1.692.000 deportowanych. Według tej teorii opracowanej na podstawie ilości przebywających Polaków na Sybirze rozmieszczenie ludności wyglądało następująco: w Kazachstanie – 203.000 osób, w radzieckiej części Azji Środkowej – 102.000, w północnych rejonach RFSRR (Archangielsk, Wołogda, Komi) – 50.000, w republikach kaukaskich – 25.000, w pozostałych okręgach RFSRR – 48.500, w karnych obozach pracy i więzieniach – 68.400, natomiast do 1 października 1942 roku zmarło wskutek głodu, chorób i wycieńczenia 322.000 osób. Źródło to podaje również, że po doliczeniu zmarłych w transportach podczas deportacji i rozstrzelanych w lesie katyńskim życie straciło 434.300 obywateli polskich deportowanych i internowanych przez władze radzieckie. Wspomniany już J.T. Gross, powołując się w 1981 r. na dokumentację ambasady RP i Instytutu Hoovera, podaje, że w głąb ZSRR w latach 1939 – 1941 deportowano 1.050.000 Polaków. W ostatnich latach strona rosyjska ujawniła dokumenty radzieckie, z których wynika, że w tamtych latach deportowano w głąb Związku Radzieckiego 309 – 327 tys. obywateli polskich. Nie można ostatecznie ustalić ilu naszych rodaków zostało wypędzonych z własnych domostw i deportowanych na wschód ponieważ materiały, które ujawnili Rosjanie jak zwykle są materiałami cząstkowymi, zupełnie nie obiektywnymi. Obecnie najczęściej podaje się liczbę ok. 1.500.000 deportowanych w latach 1939 – 1941.

Muzyka dotycząca zesłań

YouTube responded with an error: The playlist identified with the request's <code>playlistId</code> parameter cannot be found.

Syberyjski Apel Poległych

Niech dzisiaj z tego miejsca i z tego apelu
idzie w świat nasze wołanie:
– NIGDY WIĘCEJ LUDOBÓJSTWA !
– NIGDY WIĘCEJ NIENAWIŚCI !
– NIGDY WIĘCEJ WOJNY !

NIGDY !
NIGDY !
NIGDY !

Strony Internetowe warte odwiedzenia:
– http://www.sybiracy.pl/
– http://www.sybir.com.pl/pl/
– http://www.zwiazeksybirakow.pl/
– www.wspolnota-polska.org.pl

Komentarze:

komentarzy