Gen. Władysław Anders przez całe swoje życie szedł „wyprostowany wśród tych co na kolanach”, nigdy się nie poddawał, miał swoje cele i do nich dążył. Jakże dalsze słowa wiersza Zbigniewa Herberta doskonale pasują do życiorysu Andersa… „ocalałeś nie po aby żyć, masz mało czasu trzeba dać świadectwo”, cudem wyszedł on z sowieckiego więzienia, a następnie swoją nieprzejednaną postawą do końca życia bronił dobra swojej ojczyzny i podległych mu rodaków.
Dał wspaniałe świadectwo realizując myśl[1] Józefa Becka[2], zawsze dbał przede wszystkim o honor, tak własny jak i całego narodu. W czasie kiedy dawni sojusznicy oddali Polskę pod panowanie „czerwonej zarazy” gen. Anders pozostawał na obczyźnie i został skazany na oglądanie cierpiącej ojczyzny… „a Gniew twój bezsilny niech będzie jak morze ilekroć uslyszysz glos poniżonych i bitych”. Nie wiem, czy ktokolwiek interpretował ten wiersz pod kątem życiorysu Władysława Andersa, niemniej ośmielę się stwierdzić, że autor – Zbigniew Herbert[3], tworząc go miał na uwadzę właśnie postać generała.
Nawet komunistyczna propaganda została ukazana w wierszu… „pójdą na twój pogrzeb i z ulgą rzucą grudę, a kornik napisze twój uładzony życiorys”, „a nagrodzą cię za to tym co mają pod reką, chłostą śmiechu zabójstwem na śmietniku”. Czy można trafniej opisać współczesną „legendę” gen. Andersa, mówiącą o nim jako o bohaterze, któremu życie zawdzięczały dziesiątki tysięci Polaków, niż w tych słowach: „idz bo tylko tak bedziesz przyjety do grona zimnych czaszek, do grona twoich przodków: Gilgamesza Hektora Rolanda”, gen. Anders z całą pewnością do tego grona przyjęty został.
Wpis ten ma pokazać kim rzeczywiście był generał Władysław Anders. Przez wiele lat rządy PRL wykorzystywały aparat propagandy komunistycznej w celu zniekształcania wizerunku tego wybitnego polskiego patrioty. Jest to niewątpliwie trudne zadanie, ponieważ badania nad propagandą minionej epoki oraz powojennymi losami samego gen. Andersa są jeszcze nieporównywalnie bardziej szczątkowe niż np. problematyka dwudziestolecia międzywojennego, wynika to z faktu, iż dopiero „4 czerwca 1989 roku skończył się w Polsce komunizm” jednakże, od tej symbolicznej daty musiało minąć jeszcze kilka lat, aby wolność i niezależność prac naukowych z zakresu historii była pełna.
Dopiero od 1998 roku, kiedy to powołany został Instytut Pamięci Narodowej prace nad wieloma zagadnieniami historycznymi tzw. „białymi plamami” nabrały tempa. Między innymi problematyka propagandy komunistycznej stała się przedmiotem badań historyków, którzy wydali już nawet publikację: „Propaganda PRL – konferencje IPN”. Sama komunistyczna propaganda z dzisiejszego punktu widzenia jest wręcz zabawna, współczesne wydawnictwa prześcigają się w wydawaniu kolejnych absurdalnych wymysłów PRLu. Współczesną młodzież śmieszy mobilizacja do walki ze stonką ziemniaczaną, czy ówczesna walka ze „spekulantami”, jednakże nie bardzo często nie dostrzegają oni w niej jej ówczesnego charakteru, a mianowicie tego, że jeszcze kilkanaście lat temu, ludzie poddawani byli tej manipulacji i nie było to dla śmieszne, ale tragiczne.
POSZCZEGÓLNE DZIAŁY POWIĄZANE Z GENERAŁEM ANDERSEM:
– Biografia generała Władysława Andersa 1892 – 1939
– Biografia generała Władysława Andersa 1939 – 1945
– Biografia generała Władysława Andersa 1945 – 1970
– Odebranie obywatelstwa gen. Andersowi
– Komunistyczna prasa o generale Andersie
– Zygmunt Berling o generale Andersie
– Historiografia komunistyczna o generale Andersie
– Poeci na usługach propagandy komunistycznej
– Stanisław Strumph–Wojtkiewicz, śmierć gen. Sikorskiego
– Pułkownik Kazimierz Sidor
– Pogrom Kielecki
– Adiutant Jerzy Klimkowski – Zdrajca
– Kariera barona Andersona
– Renata Bogdańska
– Wywiad: Marian Szpak – Żołnierz Armii Andersa
– Wywiad: Major Romuald Kowalski – Żołnierz Armii Andersa
„Władysław Anders – Generał Polskich Nadziei” Dwuczęściowy film dokumentalny, fabularyzowany, zrealizowany dla TV Polonia przez Hannę Kramarczuk według scenariusza Jana Tarczyńskiego .
Jedyny film prezentujący w tak pełny i prawdziwy sposób życie i przebieg służby wojskowej wielkiego patrioty.W scenach fabularyzowanych zobaczymy generała Andersa między innymi w więzieniu na Łubiance, na występach Polish Parade w Iranie, kiedy to generał poznał swoja przyszłą żonę, w scenie zdobycia Monte Cassino, podczas rozmowy z Churchillem, z Mikołajczykiem oraz podczas spotkania z młodym pilotem, uciekinierem z socjalistycznej Polski. W filmie pokazane zostaną obszerne fragmenty unikalnych filmów archiwalnych ze zbiorów Instytutu im. Władysława Sikorskiego w Londynie.
Film „Wielka Droga” opowiadają historię Polaków z II Korpusu od chwil zesłania na Sybir aż po zwycięskie bitwy we Włoszech:
https://www.youtube.com/watch?v=AWge9IzHu0Q
[1] „Pokój jest rzecza cenną i pożądaną. Nasza generacja skrwawiona w wojnach na pewno na pokój zasługuje. Ale pokój, jak prawie wszystkie sprawy tego świata ma swoją cenę wysoką, ale wymierną. My w Polsce nie znamy pojęcia pokoju za wszelką cenę. Jest jedna tylko rzecz w życiu ludzi, narodów i państw, która jest bezcenna. Tą rzeczą jest honor.”: Slynna mowa sejmowa z 5 maja 1939
[2] Józef Beck – (1894–1944), polski polityk, dyplomata, wojskowy (pulkownik dyplomowany), bliski wspólpracownik Józefa Pilsudskiego, Minister Spraw Zagranicznych RP.
[3] Zbigniew Herbert – (1924 – 1998), polski poeta, eseista, dramatopisarz, autor sluchowisk; kawaler Orderu Orla Bialego. Z wyksztalcenia ekonomista i prawnik. W czasie wojny byl zolnierzem AK. Nieprzejednany w walce z komunizmem.